Jeżeli chcemy mieć pełną kontrolę nad paliwem w zbiorniku musimy zastosować sondy paliwa i monitoring GPS. Jest to obecnie najlepszy sposób, aby wiedzieć ile kierowca wlał paliwa, albo ile paliwa z baku ubyło. Dodatkowo znamy godzinę i pozycję tankowania ponieważ sondy paliwa działają niezależnie od włączonego silnika i stacyjki. Opierając się na wskazaniach z pływaka lub magistrali CAN możemy określić tankowania z błędem 5-10%. Stosując sondy paliwowe błąd ten wynosi około 1-2% w przypadku prawidłowo zamontowanej sondy. Jakie są zatem wady:
|
p>
Wykres pływaka w zbiornikuPoniżej przedstawiono wykres paliwa typowego pływaka w samochodzie ciężarowym z małym bakiem. Dodatkowo w zbiorniku zainstalowano czujnik otwarcia wlewu paliwa (korka), który podłączony jest do lokalizatora GPS. Odczyt wskazań z pływaka jest poprzez magistralę CAN, co pokazuje że mimo uśredniania przez komputer samochodowy, wykres nie jest idealny. Wykres daje ogólny podgląd na paliwo w zbiorniku, ale o pełnej kontroli nad paliwem nie ma mowy. Małe ubytki paliwa są nie do wykrycia. |
Wykres sondy w zbiornikuInaczej zachowuje się sonda paliwa. Wykres mówi sam za siebie. Nie ma żadnych skoków, wykres jest gładki i widać dosłownie wszystko. W przeciwieństwie do pływaka sonda paliwa pozwala na zaobserwowanie krzywej spalania w zależności od obciążenia pojazdu. Można też tankować pod korek, a system GPS po zaimportowaniu danych ze stacji paliwowych (karty paliwa) sam porówna tankowania i poinformuje o niezgodnościach. Kradzieże paliwa, w granicach 5 litrów są już do wykrycia i udowodnienia.
|
Jak działa sonda paliwa?Sonda to urządzenie elektroniczne, która poprzez czujnik (sensor) wykrywa i mierzy poziom paliwa w zbiorniku. Głównym elementem sondy jest czujnik, który może być typu pojemnościowego, ciśnieniowego lub ultradźwiękowego. Sygnał z czujników doprowadzany jest do układu elektronicznego, gdzie jest przetwarzany na sygnał proporcjonalny do poziomu paliwa. Tutaj następuje kolejny podział na sondy cyfrowe i sondy analogowe. Tak naprawdę to wszystkie sondy są cyfrowe, gdyż w każdej następuje obróbka cyfrowa sygnału. Jedynie sposób podłączenia do lokalizatora GPS może być różny. |
Sonda analogowaNajczęściej stosowanym rodzajem wyjścia sondy jest interfejs analogowy. Zazwyczaj jest to wyjście analogowe napięciowe 0-10V, ale spotkać można inne przedziały napięć. Stosowane są też wyjścia prądowe standardu przemysłowego 4-20mA. Sygnał wyjściowy jest wprost proporcjonalny do ilości paliwa. Wady:
Zalety:
|
Sonda cyfrowaDrugim sposobem przesyłania danych jest cyfrowy interfejs RS232 lub RS485. Sygnał po obróbce nie jest już konwertowany na napięcie tylko bezpośrednio przesyłany do lokalizatora GPS. Sondy cyfrowe to jakby odwrócenie zalet i wad sondy analogowej :)
Wady:
|
rurka-sondy-paliwa.png
Czyli jaka sonda do kontroli zużycia paliwa?Ze względu na zasadę działania (przetwarzanie wielkości nieelektrycznej na elektryczną) rozróżniamy trzy główne typy sond paliwowych:
Każda oferuje zdecydowanie większą dokładność wskazań paliwa niż pływak i wynosi ona około 1-2%. Niektórzy producenci mówią o 0,5%, ale w warunkach normalnej pracy, zmiennych środowiskowych np. temperatura, dokładność spada. Dodatkowo sondy wymagają starannego przemyślanego montażu, od którego zależy późniejszy efekt, czyli możliwość kontroli paliwa, okreslania tankowań czy wykrywania spuszczania i ubytków w zbiorniku. Również konstrukcja zbiornika, jego kształt i warunki pracy wymuszają dobór odpowiednich sond paliwowych. W samochodach ciężarowych instaluje się głównie sondy pojemnościowe i ultradźwiekowe. W maszynach budowalnych ze względu na nieregularny zbiornik wskazane są sondy ciśnieniowe. W zbiornikach o trudnym dostępie, gdzie nie można zdemontować baku, można zainstalować sondę ultradźwiękową nie wymagającą wiercenia w zbiorniku. |
Sonda pojemnościowaDziałanie sondy pojemnościowej opiera się na zmianie pojemności pomiędzy dwoma rurkami aluminiowymi podczas zmiany wysokości paliwa w zbiorniku. Paliwo swobodnie przemieszcza się między rurkami i jako dielektryk zmienia pojemność kondensatora jakim są dwie rurki sondy. Zalety sondy pojemnościowej:
Wady:
|
Sonda ciśnieniowaSondy ciśnieniowe zwane hydrostatycznymi działają na zasadzie porównywania ciśnienia hydrostatycznego między membraną odzielającą paliwo w zbiorniku, a powietrzem atmosferycznym. Czujniki sondy może być na sztywno zamontowany na rurce, albo leżeć swobodnie na dnie zbiornika. Zalety sondy ciśnieniowej:
Wady:
|
Sonda ultradźwiękowaDziałanie sondy ultradźwiękowej jest pomiar czasu jaki upływa od wysłania impulsu (pinga) od czujnika do powierzchni paliwa. Czujnik może być zainstalowany na górze zbiornika, na jego dnie, ale również pod dnem zbiornika. Ten ostatni typ sondy, jest jedynym bezinwazyjnym rodzajem sondy paliwowej! Zalety sondy ultradźwiękowej:
Wady:
|
Wiemy, ale nie powiemy! Każde urządzenie GPS, można oszukać lub zniszczyć. Zabezpieczenie zbiornika paliwa przed kradzieżą, jakim jest sonda paliwa, można uszkodzić na wiele sposobów. Kierowcy na CB radio w rozmowach miedzy sobą przekazują sobie informacje i doświadczenia jak działa sonda i jak ją zniszczyć, aby nie pozostawić śladu. Nasi instalatorzy sytemów GPS, niejednokrotnie są "wypytywani" głównie przez kierowców TIR: A co to jest? A po co to? Jak to działa? itd. Podczas rozmowy można od razu podzielić kierowców na dwie grupy, oczywicie żadna nie kradnie paliwa:
Oczywiście psuje się, szczególnie jak ktoś w tym pomaga. Jest kilka metod niszczenia: od mechanicznych poprzez chemiczne po elektroniczne. Niektóre metody są skuteczne, gdy sonda paliwa jest nieprawidłowo zamontowana w zbiorniku. Inne są na tyle brutalne, że żadna próba ochrony sondy nie pomoże. Większość prób uszkodzenia lub zniszczenia nie pozostawia śladów, |
Kodeks Karny art. 288
|
Czyli ciągle brak kontroli paliwaAby sonda paliwa prawidłowo działała, czyli umożliwiała pełną i wiarygodną kontrolę paliwa w firmie, musi być poprawnie zainstalowana na zbiorniku. Głównym problemem jest złe umiejscowienie sondy. Podstawowym wymogiem jest instalacja czujnika sondy w środku zbiornika. Jest to warunek konieczny aby kontrola zużycia paliwa była w ogóle możliwa. W przeciwnym wypadku uzyskamy wskazania podobne do pływaka paliwowego, czyli mamy wyrzucone pieniądze na cały system kontroli paliwa GPS. Kierowcy się śmieją, a prezes ma kolejny problem. |
Miejsce montażu jest takie ważne? Obok pokazano dwa przykłady jak miejsce montażu sondy wpływa na zobrazowanie wyników jej pracy. W normalnych warunkach kiedy samochód jedzie, nie interesuje nas za bardzo jaki jest stan paliwa w zbiorniku. Jakie jest aktualne zużycie paliwa informuje nas CAN, który pokazuje to bardzo dokładnie. Dlaczego tak się dzieje, że monterzy źle instalują sondy? |
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego
w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka
Wskazania pływaka?
Jak udowodnić małe
kradzieże paliwa?
Sonda paliwa
rozwiązaniem na
"ciężkie przypadki"
Jaki typ sondy
wybrać?
Za co ja zapłaciłem?
Mobilki, Mobilki!
Sondę mi założyli !!!